Beth yw'r ffordd orau i annog plant i riportio seiberfwlio hyd yn oed os yw'n digwydd rhwng ffrindiau?
Fel rhieni, un o'r negeseuon pwysicaf rydyn ni'n eu rhoi i blant a phobl ifanc pan maen nhw'n profi unrhyw fath o ymddygiad niweidiol yw ei riportio. Ond ar gyfer neges mor syml, nid yw bob amser yn llwyddiannus.
Pan gefais fy mwlio yn yr ysgol, roedd dau deimlad llethol: cywilydd oherwydd roeddwn i'n meddwl mai fi oedd y broblem, felly ni allwn ei riportio i unrhyw un, ac ofn oherwydd bod rhai o'r rhai a wnaeth y bwlio yn ffrindiau fel y'u gelwir ac roeddwn i'n poeni am beth fyddai'n digwydd pe bawn i'n 'sleifio' arnyn nhw.
Ond yn wahanol i pan oeddwn yn yr ysgol ac yn gallu mynd adref i ddianc rhag y bwlio, gall bwlio modern fod yn ddi-baid, yn enwedig os yw ar-lein.
Nid yw plant a phobl ifanc bob amser yn sylweddoli canlyniadau uniongyrchol a hirdymor ymddygiad bwlio ar eraill, megis yr effaith ar hunan-barch a hyder. Gall effeithio ar waith ysgol, arholiadau, perthnasoedd a llawer mwy, a gall y teimladau emosiynol llethol aros gyda pherson am flynyddoedd lawer.
Pan fydd ffrindiau'n cymryd rhan, mae'n aml yn cael ei ystyried yn tynnu coes yn hytrach na bwlio, felly dwi'n dod o hyd i un o'r strategaethau gorau wrth siarad am ymddygiadau fel hyn yw trafod empathi, rhoi eraill yn esgidiau'r sawl sy'n cael ei fwlio. Mae hyn yn helpu eraill i ddeall teimladau llethol cywilydd, ofn, llai o hyder a mwy. Sut fydden nhw'n teimlo pe bai hyn yn digwydd iddyn nhw? A fyddent yn disgwyl i'w ffrindiau wneud rhywbeth yn ei gylch ac os felly, beth?