Wat is desinformatie?
Leer meer over nepnieuws en de impact ervan op kinderen
Met zoveel informatiebronnen online, kunnen sommige kinderen moeite hebben om te begrijpen wat waar is. In deze gids leert u over misinformatie, hoe het eruitziet en hoe het het welzijn en de veiligheid van kinderen online beïnvloedt.
Sluit video
Snelle tips
4 dingen die u snel moet weten over desinformatie
Nepnieuws is niet de voorkeursterm omdat het verwijst naar valse informatie en nieuws online. Het is echter toepasselijker om 'misinformatie' en 'desinformatie' te gebruiken.
- Desinformatie is valse informatie die verspreid wordt door mensen die denken dat het waar is.
- Desinformatie is valse informatie die verspreid wordt door mensen die weten dat het vals is.
Misinformatie is een online gevaar en kan gevolgen hebben voor kinderen:
- Mentale gezondheid
- Fysiek welzijn
- Toekomstige financiën
- Standpunten ten opzichte van andere mensen
Het kan ook leiden tot wantrouwen en verwarring met betrekking tot de informatie die ze online tegenkomen.
Misinformatie komt in verschillende vormen voor en kan er als volgt uitzien:
- Hoaxes op sociale media
- AI-advertenties
- Phishing e-mails
- Populaire video's
- Gesponsorde berichten
Verkeerde informatie is moeilijk te herkennen voor kinderen die misschien nog niet over de vaardigheden beschikken om feiten te controleren. Het kan zich verspreiden op sociale media, via satire-nieuwswebsites, via parodievideo's en andere ruimtes.
Lees verder over de vormen die het kan aannemen.
Inzichten van Ofcom:
- 32% van de 8- tot 17-jarigen gelooft dat alles of het meeste van wat ze op sociale media zien, waar is
- 70% van de 12- tot 17-jarigen zei dat ze er vertrouwen in hadden dat ze konden beoordelen of iets echt of nep was
- Bijna een kwart van die kinderen kon dat in de praktijk niet.
Deze mismatch tussen zelfvertrouwen en bekwaamheid zou deze kinderen kunnen blootstellen aan schade. Positiever is dat van degenen die zeiden dat ze zelfverzekerd waren, 48% ook bekwaam was. Lees Onderzoek van Ofcom uit 2023 volledig.
Meer op deze pagina
- Leer meer over desinformatie
- Hoe verspreidt desinformatie zich online?
- Welke impact kan nepnieuws hebben op jongeren?
- Onderzoek naar desinformatie en nepnieuws
- Aanbevolen artikelen met misinformatie
Leer meer over desinformatie
Misinformatie is valse informatie die verspreid wordt door mensen die denken dat het waar is. Dit is anders dan 'nepnieuws' en desinformatie.
Nepnieuws verwijst naar websites die verkeerde of desinformatie delen. Dit kan via satiresites als The Onion zijn, maar het verwijst ook naar sites die zich voordoen als betrouwbare nieuwsbronnen.
Soms gebruiken mensen de term ‘nepnieuws’ om echte informatie in diskrediet te brengen. Daarom is het beter om algemenere termen te gebruiken, zoals ‘misinformatie’ en ‘desinformatie’.
Desinformatie is valse informatie die iemand of een groep online verspreidt terwijl hij weet dat deze onwaar is. Over het algemeen doen ze dit met een specifieke intentie, meestal met het doel anderen te beïnvloeden om hun standpunt te geloven.
7 soorten misinformatie
UNICEF identificeert zeven belangrijke soorten misinformatie en desinformatie, die allemaal gevolgen kunnen hebben voor kinderen.
Satirische content en parodieën kunnen desinformatie verspreiden. Dit is misleidende informatie die niet bedoeld is om te schaden. Makers van de content weten dat de informatie onjuist is, maar delen het voor de humor. Als mensen de bedoeling echter verkeerd begrijpen, kunnen ze het verspreiden alsof het waar is.
Clickbait voor views kan gebruikers misleiden. Dit is content waarbij de kop, visuals of bijschriften niet overeenkomen met de daadwerkelijke content. Dit is vaak clickbait om meer views op een video, bezoeken aan een pagina of betrokkenheid op social media te krijgen.
Opzettelijk misleidende content kan woede creëren. Mensen kunnen informatie op een misleidende manier delen om een gebeurtenis, probleem of persoon op een bepaalde manier te kaderen. Een voorbeeld is wanneer een oude foto wordt gebruikt in een recente post op sociale media. Het kan woede of angst verspreiden totdat de foto de juiste context krijgt.
Het geven van neppe context kan onnodige verontwaardiging veroorzaken. Nep-context is wanneer informatie wordt gedeeld met onjuiste achtergrondinformatie.
Een luchtig voorbeeld is een populaire foto van de jonge regisseur Steven Spielberg die poseert en glimlacht met een groot dood dier. Veel mensen waren verontwaardigd over zijn jacht op een bedreigd dier. De juiste context was echter dat hij zich op de set van Jurassic Park bevond en poseerde met een triceratops-rekwisiet.
Meestal zal iemand die desinformatie verspreidt, de context van de informatie ‘veranderen’. De bedoeling is om mensen te overtuigen van hun geloof of standpunt.
Imitatie kan op veel manieren schade veroorzaken. Dit is wanneer een persoon, groep of organisatie zich voordoet als een andere persoon of bron. Imposter-content kan mensen ertoe verleiden om:
- Geld verzenden
- Persoonlijke informatie delen
- Verdere verspreiding van misinformatie
Echte informatie die is gewijzigd, is moeilijk op te merken
Gemanipuleerde inhoud is echte informatie, afbeeldingen of video's die op de een of andere manier zijn gewijzigd of gewijzigd om anderen te misleiden. Sommige deepfakes zijn een voorbeeld van dergelijke inhoud.
Volledig valse informatie kan leiden tot schade. Gefabriceerde content is desinformatie die is gecreëerd zonder enige verbinding met de waarheid. De algehele bedoeling is om te misleiden en schade te berokkenen. Gefabriceerde content kan snel misinformatie worden.
Hoe verspreidt desinformatie zich online?
Van sociale media tot nieuws: desinformatie kan zich in een mum van tijd over de hele wereld verspreiden.
Voor kinderen ziet desinformatie en desinformatie er vaak erg overtuigend uit. Dit geldt vooral voor de populariteit van generatieve AI en het vermogen om deepfakes te creëren.
Lees meer over het veilig gebruiken van hulpmiddelen voor kunstmatige intelligentie.
Kunstmatige intelligentie kan oplichters helpen overtuigende advertenties en inhoud te maken die mensen misleiden. Helaas kunnen deze advertenties, tenzij gerapporteerd (en soms zelfs wanneer gerapporteerd), snel miljoenen mensen bereiken.
Hoewel desinformatie niets nieuws is, zorgt het internet ervoor dat deze zich veel sneller kan verspreiden en veel meer mensen kan bereiken.
Hoe sociale media valse informatie verspreiden
Van sokpop-accounts tot oplichtingsadvertenties: sociale media kunnen helpen desinformatie onder duizenden, zo niet miljoenen mensen tegelijk te verspreiden. Helaas zorgen algoritmen voor sociale media ervoor dat elke interactie ervoor zorgt dat de inhoud meer mensen bereikt.
Boze reacties op Facebook of opmerkingen die een post als vals bestempelen, zorgen er alleen maar voor dat de poster meer mensen bereikt. Dit komt omdat het algoritme alleen begrijpt of iets populair is of niet. Het kan niet zeggen of informatie vals is; daarom moeten gebruikers valse informatie melden in plaats van zich ermee bezig te houden.
Hoe echokamers desinformatie verspreiden
‘Echokamers’ is een term die wordt gebruikt om de ervaring te beschrijven waarbij je slechts één type inhoud ziet. Het komt erop neer dat hoe meer iemand zich met de inhoud bezighoudt, hoe groter de kans is dat hij soortgelijke inhoud ziet.
Dus als een kind interactie heeft met een influencer die vrouwenhaat verspreidt, zullen ze meer vergelijkbare inhoud zien. Als ze interactie hebben met die inhoud, zien ze meer, enzovoort. Dit gaat door totdat ze alleen maar tevreden zijn over vrouwenhaat.
Wanneer een algoritme een echokamer creëert, betekent dit dat de gebruiker alleen inhoud ziet die de weergave van de gebruiker ondersteunt. Als zodanig is het erg moeilijk om de perspectieven van anderen te horen en hun wereldbeeld te verbreden. Dit betekent dat ze, wanneer ze worden uitgedaagd, defensiever worden en waarschijnlijk haat gaan verspreiden.
Hoe design de manier beïnvloedt waarop desinformatie zich verspreidt
In een Risky-by-Design casestudy van de 5Rights Foundation, hebben de volgende ontwerpkenmerken ook bijgedragen aan de verspreiding van verkeerde informatie online.
Aanbevelingen bevoordelen populaire makers. Contentmakers die een grote aanhang hebben en misinformatie verspreiden, hebben een groter bereik. Dit komt grotendeels door algoritmen die voor het platform zijn ontworpen.
Veel platforms worden overspoeld met bots. Bots en nepprofielen (of sock puppet-accounts) kunnen als enige doel hebben om misinformatie te verspreiden. Ze kunnen ook informatie manipuleren of de bron van desinformatie moeilijker te traceren maken. Het is ook vaak vrij moeilijk voor een gebruiker om nep- of gehackte accounts succesvol te melden.
Algoritmen kunnen echokamers creëren of “een steeds kleiner wordende cyclus van soortgelijke berichten om te lezen, video’s om te bekijken of groepen om lid van te worden.” Bovendien hebben sommige makers van inhoud die desinformatie verspreiden ook belangen in minder schadelijke inhoud. Het algoritme zou deze onschadelijke inhoud dus kunnen aanbevelen aan gebruikers zoals kinderen. Kinderen kijken vervolgens naar deze nieuwe makers van inhoud en zien uiteindelijk de verkeerde informatie.
Bijvoorbeeld, de zelfbenoemde vrouwenhater Andrew Tate deelde ook content over financiën en opzichtige auto's. Deze content kan een groep mensen aanspreken die het niet eens is met vrouwenhaat. Zo blijkt uit ons onderzoek dat jongens vaker dan meisjes content van Andrew Tate op sociale media zien. Echter, zowel meisjes als jongens zien content over Andrew Tate op sociale media even vaak.
Niet alle contentlabels zijn duidelijk. Subtiele contentlabelontwerpen — zoals het identificeren van iets als een advertentie of grap — worden vaak gemakkelijk over het hoofd gezien. Duidelijkere labels kunnen kinderen helpen om potentiële misinformatie online nauwkeurig te navigeren.
Autoplay maakt onbedoeld kijken gemakkelijk. Wanneer video's of audio die een kind kiest, afgelopen zijn, beginnen veel apps automatisch een nieuwe af te spelen. Hierdoor kunnen ze onbedoeld verkeerde informatie gebruiken die vervolgens in het algoritme terechtkomt. De meeste platforms bieden de mogelijkheid om deze functie uit te schakelen.
Apps die content verbergen, kunnen misinformatie ondersteunen. Content die wordt gedeeld en vervolgens snel wordt verwijderd, is moeilijker te controleren op feiten. Het verspreidt misinformatie omdat het kijkers niet de kans geeft om te controleren of het waar is. Kinderen kunnen met dit soort content omgaan op apps als Snapchat, waar verdwijnende berichten de norm zijn.
Algoritmen kunnen trending content niet beoordelen. Algoritmen kunnen identificeren welke hashtags of onderwerpen het populairst zijn en deze met meer gebruikers delen. Deze algoritmen kunnen echter niet bepalen of het om misinformatie gaat. Het is dus aan de gebruiker om deze beslissing te nemen, waar veel kinderen moeite mee kunnen hebben.
Misinformatie kan gemakkelijk velen bereiken. Bij het direct delen van content suggereren veel apps en platforms een kant-en-klare lijst met mensen. Dit maakt het gemakkelijk om misinformatie met een grote groep mensen tegelijk te delen.
Welke impact kan nepnieuws hebben op jongeren?
Bijna alle kinderen zijn inmiddels online, maar velen van hen beschikken nog niet over de vaardigheden om informatie online te beoordelen.
De helft van de door de National Literacy Trust ondervraagde kinderen gaf toe zich zorgen te maken over nepnieuws. Bovendien merkten leraren in hetzelfde onderzoek een toename op van problemen als angst, eigenwaarde en een algemene vertekening van wereldbeelden.
Verkeerde informatie kan op verschillende manieren gevolgen hebben voor kinderen. Deze kunnen het volgende omvatten:
- Scams: vallen voor oplichting kan leiden tot datalekken, financiële verliezen, gevolgen voor de kredietscore en meer.
- Schadelijke geloofssystemen: als kinderen inhoud bekijken die haat verspreidt, kan dit een onderdeel van hun wereldbeeld worden. Dit zou kunnen leiden tot mishandeling van mensen die anders zijn dan zij, of zelfs kunnen leiden tot radicalisering en extremisme.
- Gevaarlijke uitdagingen of hacks: sommige video's online promoten gevaarlijke uitdagingen of 'life hacks' die ernstige schade kunnen veroorzaken. Deze hacks komen veel voor in video's van inhoudboerderijen.
- Verwarring en wantrouwen: Als een kind het slachtoffer wordt van des- of desinformatie, kan het moeite hebben met nieuwe informatie. Dit kan leiden tot wantrouwen, verwarring en misschien angst, afhankelijk van de omvang van de verkeerde informatie.
Onderzoek naar desinformatie en nepnieuws
Hieronder staan enkele cijfers over hoe desinformatie kinderen en jongeren kan beïnvloeden.
Volgens Ofcom is 79% van de 12-15-jarigen van mening dat nieuws dat ze van familie horen ‘altijd’ of ‘grotendeels’ waar is.
28% van de kinderen tussen de 12 en 15 jaar gebruikt TikTok als nieuwsbron (Ofcom).
Zes op de tien ouders maken zich zorgen dat hun kind ‘opgelicht/opgelicht/voorgelogen/nagebootst wordt’ door iemand die ze niet kennen.
Ongeveer 4 op de 10 kinderen tussen 9 en 16 jaar zeiden dat ze het gevoel hadden ‘onzeker te zijn of wat ik zie waar is’. Dit was de tweede meest voorkomende ervaring, na ‘te veel tijd online doorbrengen’.
NewsWise van de National Literacy Trust hielp kinderen hun mediageletterdheid te ontwikkelen. In die tijd steeg het aantal kinderen dat nieuws nauwkeurig als vals of waar kon beoordelen van 49.2% naar 68%. Dit toont het belang aan van het onderwijzen van mediageletterdheid.
Aanbevolen artikelen met misinformatie
Help kinderen kritische denkers te worden en schade door verkeerde informatie te voorkomen met deze hulpmiddelen.
Onderzoek
Verbonden en in conflict: de perspectieven van kinderen op het beperken van sociale media voor kinderen onder de 16 jaar
We duiken dieper in de perspectieven van kinderen op het verbieden van sociale media voor kinderen onder de 16 jaar om hun welzijn te bevorderen.
Q & A
Hoe kunnen ouders omgaan met de impact van internationaal nieuws op kinderen en tieners?
Deskundigen delen advies om ouders en verzorgers te helpen omgaan met de angst van kinderen rondom internationaal nieuws.
Mening van een expert
Hoe online haat en extremisme bij jongeren tegen te gaan
Hate and Extremism Analyst, Hannah Rose, deelt inzicht in hoe jongeren online betrokken kunnen raken. Leer hoe je online haat kunt bestrijden.
Nieuws en blogs
Wat zijn algoritmen? Hoe u echokamers kunt voorkomen en kinderen online veilig kunt houden
Algoritmen zijn een belangrijk onderdeel van sociale mediafeeds, maar ze kunnen echo chambers creëren die kunnen leiden tot online haat, verkeerde informatie en meer.
Q & A
Kritisch nadenken over nieuws op social media
Moedig kinderen en jongeren aan om kritisch na te denken over nieuws dat ze op sociale media zien met deskundig advies van Dr. Elizabeth Milovidov en Lauren Seager-Smith.