Canllaw cyfryngau cymdeithasol ymarferol ar gyfer rhieni a gofalwyr y mae eu plant yn defnyddio llwyfannau cyfryngau cymdeithasol.
Os yw'ch plentyn yn defnyddio llwyfannau cyfryngau cymdeithasol ac yr hoffech wybod mwy am sut y gallwch eu helpu i gadw'n ddiogel, lawrlwythwch y canllaw neu gallwch ddarllen y cynnwys isod.
Mae rhwydweithio cymdeithasol yn hynod boblogaidd. Mae llawer o bobl ifanc yn soffistigedig yn y ffordd y maent yn defnyddio apiau a gwefannau cyfryngau cymdeithasol, gan deilwra eu cyfathrebu ar gyfer gwahanol gynulleidfaoedd, a'u cyrchu o ystod o ddyfeisiau gan gynnwys ffonau smart, tabledi, a chonsolau gemau.
Ond mae rhai risgiau i'r cyfryngau cymdeithasol, fel pob math o gyfathrebu cyhoeddus. Nid yw'r holl risgiau hyn yn troi'n broblemau gwirioneddol; ac os nad yw plant byth yn wynebu unrhyw risgiau, ni fyddant byth yn dysgu sut i ddelio â hwy. Trwy helpu'ch plentyn i ddeall beth yw'r risgiau, gallwch chi chwarae rhan fawr wrth eu hatal rhag troi'n broblemau.
Beth allen nhw ei weld neu ei wneud:
Sut y gallai hyn effeithio arnyn nhw:
Gyda phwy y gallen nhw gwrdd:
Mae'n arfer da i apiau a gwefannau gael cyngor diogelwch a nodweddion diogelwch wedi'u cynllunio'n dda a all wneud gwahaniaeth gwirioneddol i ba mor ddiogel fydd eich plentyn wrth eu defnyddio.
Gweithiwch trwy nodweddion diogelwch a phreifatrwydd ar yr apiau y mae eich plentyn yn eu defnyddio, neu y gallai eu defnyddio. Sicrhewch eu bod yn deall pwynt y rhain a sut i'w defnyddio. Peidiwch â digalonni trwy gredu bod eich plentyn yn gwybod mwy na chi: mae'r offer mewn gwirionedd yn eithaf hawdd i'w rheoli.
Gofynnwch iddyn nhw ddangos i chi pa apiau cyfryngau cymdeithasol maen nhw'n eu defnyddio a beth maen nhw'n ei hoffi amdanyn nhw. Siaradwch am sut maen nhw'n eu defnyddio a beth sy'n eu gwneud mor ddeniadol.
Esboniwch sut y gallwch ddefnyddio gosodiadau preifatrwydd i sicrhau mai dim ond ffrindiau cymeradwy sy'n gallu gweld postiadau a delweddau.
Gwiriwch a yw 'geo-leoliad' wedi'i alluogi ar unrhyw un o'u apps, rhannu eu lleoliad yn anfwriadol.
Dangoswch iddyn nhw sut i riportio sylwadau sarhaus neu rwystro pobl sy'n eu cynhyrfu.
Gwiriwch y gosodiadau 'tagio' fel pan fydd eraill yn postio neu'n rhannu lluniau ar-lein, ni ddatgelir hunaniaeth eich plentyn. Hefyd, mynnwch gydsyniad pobl cyn rhannu lluniau.
Anogwch eich plentyn i dewch i siarad â chi os ydyn nhw'n gweld unrhyw beth sy'n eu cynhyrfu.
Mewn oes symudol, ni all plant gael eu hamddiffyn yn llwyr, hyd yn oed gan y rheolaethau preifatrwydd gorau; gall plentyn arall ddefnyddio gwahanol leoliadau. Felly mae'n bwysig parhau i siarad â'ch plentyn am oblygiadau cyfryngau cymdeithasol. Cael synnwyr o'r hyn maen nhw'n meddwl sy'n lle defnyddiol i ddechrau; efallai y cewch eich synnu gan faint o feddwl y gallent fod wedi'i roi i'r materion.
Anogwch eich plentyn i feddwl yn ofalus am y ffordd y mae ef, ac eraill yn ymddwyn ar-lein, a sut y gallent ddelio â sefyllfaoedd anodd.
Efallai nad yw pobl bob amser yn dweud eu bod ar-lein: sut y gall hyn greu problemau?
Pam ei bod yn annoeth cwrdd ag unrhyw un yn y byd go iawn nad ydych erioed wedi'i gyfarfod ar-lein?
Hyd yn oed os credwch fod eich negeseuon yn breifat, cofiwch y gellir dal a darlledu geiriau a delweddau bob amser.
Mae pobl yn cyflwyno'u hunain yn wahanol ar-lein - ydyn nhw'n edrych felly mewn gwirionedd? A ydyn nhw bob amser yn cael amser da?
Byddwch yn ymwybodol y gall sgriniau, ac yn enwedig bod yn anhysbys, arwain pobl i ddweud pethau na fyddent yn eu dweud wrth wyneb rhywun.
Sut olwg sydd ar fod yn ffrind da ac yn berson hoffus ar-lein?
Gall fod pwysau i fod yn rhan o grŵp penodol ar-lein neu i gael eich gweld yn dilyn set benodol o syniadau. Sut allwch chi gymryd cam yn ôl a gwneud eich penderfyniadau eich hun?
Gallwch ddarganfod mwy am sut mae plant yn defnyddio cyfryngau cymdeithasol, yr apiau maen nhw'n eu defnyddio, y risgiau maen nhw'n eu hwynebu, sut i ddefnyddio gosodiadau preifatrwydd, a chyngor ac awgrymiadau ar sut i siarad â'ch plant yn:
Yn poeni am ymbincio ar-lein neu ymddygiad rhywiol ar-lein? Cysylltwch â CEOP: www.ceop.police.uk
Os ydych chi'n baglu ar draws cynnwys rhywiol neu anweddus troseddol ar y rhyngrwyd dylech ei riportio i'r Internet Watch Foundation: www.iwf.org.uk
Mae Cyngor Diogelwch y Rhyngrwyd y DU (UKCIS) yn fforwm cydweithredol lle mae'r llywodraeth, y gymuned dechnoleg a'r trydydd sector yn gweithio gyda'i gilydd i sicrhau mai'r DU yw'r lle mwyaf diogel yn y byd i fod ar-lein.
Mae UKCIS yn gweithio gyda'r Adran Digidol, Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon, yr Adran Addysg a'r Swyddfa Gartref.
Gweler cyngor cysylltiedig ac awgrymiadau ymarferol i gefnogi plant ar-lein: