- blynyddol Internet Matters “Mynegai Lles Plant mewn Byd Digidol” yn datgelu na fu unrhyw ostyngiad ym mhrofiadau plant o niwed ar-lein, a bod plant yn y DU yn ei chael hi’n anoddach llywio ac ymadfer o heriau’r byd digidol.
- Mae'r arolwg yn dangos bod dau o bob pum rhiant yn credu bod gormod o amser ar-lein yn effeithio'n negyddol ar iechyd eu plentyn, a bod effeithiau niwed yn gwaethygu, gyda rhieni'n adrodd bod plant yn teimlo'n fwyfwy gofidus pan fyddant yn dod ar draws cynnwys graffig ar-lein.
- Mae dieithriaid wedi cysylltu â dros chwarter y plant (27%), mae tua un o bob pump wedi dod ar draws cynnwys treisgar (22%), ac mae mwy na 4 o bob 10 plentyn wedi dod ar draws gwybodaeth ffug.
- Mae rhieni'n parhau i bryderu am effaith amser sgrin ar les corfforol a meddyliol eu plant. Bu dyblu hefyd yn nifer y rhieni sy'n adrodd sut mae gweld delwedd corff afiach neu gynnwys arferion bwyta ar-lein wedi cael effaith negyddol ar eu plant.
- Fodd bynnag, mae'r arolwg hefyd yn datgelu bod rhieni'n cynyddu eu gêm ddigidol ac yn dod yn fwy ymwybodol o weithgareddau ar-lein eu plant, gan gynnwys yr hyn maen nhw'n ei wneud ar-lein, y gemau maen nhw'n eu chwarae, y gwefannau a'r apiau maen nhw'n ymweld â nhw, a phwy maen nhw'n rhyngweithio â nhw.
Heddiw (dydd Mercher Mawrth 5ed) mae Internet Matters, prif ddielw Prydain sy’n cefnogi plant a theuluoedd i gadw’n ddiogel ar-lein, yn cyhoeddi ei bedwerydd Mynegai “Lles Plant mewn Byd Digidol” blynyddol.
Yr arolwg gyda rhieni a phlant 1,054 o deuluoedd yn y DU yw pedwerydd Mynegai Materion Rhyngrwyd blynyddol, sy'n olrhain effaith technoleg ddigidol ar les corfforol, cymdeithasol, emosiynol a datblygiadol plant a bywyd teuluol. Mae'r Mynegai yn amlygu effeithiau cadarnhaol y rhyngrwyd a dyfeisiau technoleg ar blant a theuluoedd yn ogystal â meysydd sy'n peri pryder.
Dengys adroddiad heddiw, dros y flwyddyn ddiwethaf, fod agweddau cadarnhaol a negyddol y byd ar-lein wedi dwysáu i blant a theuluoedd, gan greu profiadau cynyddol ranedig.
Mae canlyniadau'r arolwg yn datgelu ymdeimlad cynyddol o anesmwythder ymhlith plant a rhieni, gyda'r trallod a achosir gan niwed ar-lein yn effeithio ar ddiogelwch a lles plant. Mae hefyd yn amlygu sut mae rhieni’n sylwi ar gynnydd mewn niwed sy’n effeithio ar eu plant a’u pryderon bod y niwed hwn yn cael mwy o effaith negyddol.
Canfyddiadau allweddol o Fynegai 2025
- Mae effaith y rhyngrwyd ar les wedi dod yn fwy eithafol. Mae effeithiau cadarnhaol a negyddol amser ar-lein wedi cynyddu dros y flwyddyn ddiwethaf.
- Mae profiadau o niwed yn parhau i fod yn ystyfnig o uchel, ac mae gwytnwch emosiynol plant i’w weld yn gwanhau. Bu cynnydd yn nifer y plant sy'n dewis osgoi rhai platfformau oherwydd rhyngweithio negyddol (26% o gymharu â 21% yn 2023) a phrofiadau gofidus. Mae hyn yn awgrymu efallai eu bod yn teimlo'n llai gwydn i heriau gofodau ar-lein.
- Mae niwed ar-lein yn peri mwy o ofid i blant. Dywed dwy ran o dair (67%) o blant eu bod yn profi niwed ar-lein. Er bod hyn yn parhau i fod yn unol â phrofiadau plant mewn blynyddoedd blaenorol, mae plant yn adrodd eu bod yn gweld llawer o'r profiadau hyn yn fwy ofidus neu frawychus eleni.
- Mae rhieni'n teimlo bod effeithiau niwed yn gwaethygu. Mae rhieni'n meddwl bod dod ar draws cynnwys graffig treisgar yn cael effaith fwy negyddol o gymharu â'r llynedd (31% o gymharu â 18%). Yn yr un modd, maent yn teimlo bod cynnwys sy'n hyrwyddo delwedd corff afiach neu arferion bwyta yn fwy gofidus i'w plant (27% cf. 13%).
- Mae llai o blant yn teimlo'n ddiogel ar-lein. Er bod tri chwarter (77%) o blant yn dal i deimlo’n ddiogel ar-lein, mae hyn wedi gostwng dros y flwyddyn ddiwethaf (81%). Mae llai o blant yn dweud eu bod yn teimlo’n gyson ddiogel ac mae mwy yn dweud eu bod yn teimlo’n ddiogel yn achlysurol yn unig.
- Y niwed mwyaf cyffredin eleni yw dod i gysylltiad â gwybodaeth ffug, a wynebwyd gan 41% o blant. Yn ogystal, mae dieithriaid wedi cysylltu â dros chwarter (27%), mae tua un o bob pump wedi dod ar draws cynnwys treisgar (22%) ac mae nifer tebyg wedi cael profiad o dderbyn negeseuon a sylwadau bwlio, difrïol neu annifyr gan bobl nad ydynt yn eu hadnabod (19%).
- Mae rhieni'n parhau i bryderu am effaith amser sgrin ar les corfforol eu plant. Mae bron i ddau o bob pump (38%) bellach yn credu bod y rhyngrwyd yn effeithio'n negyddol ar iechyd eu plentyn, pryder sydd wedi cynyddu am yr ail flwyddyn yn olynol.
- Mae plant agored i niwed* yn wynebu straen cymdeithasol ac emosiynol cynyddol ar-lein. Mae'r mynegeion negyddol ar gyfer y grŵp hwn bellach wedi codi i'w lefel uchaf erioed ers cyhoeddi ein Mynegai cyntaf bedair blynedd yn ôl. Mae plant agored i niwed yn cael profiadau mwy annifyr, fel bwlio ar-lein.
- Mae effeithiau cadarnhaol bod ar-lein yn dal i fod yn drech na'r negyddol ar draws pob un o'r pedwar dimensiwn o les plant. Mae plant yn teimlo bod y rhyngrwyd yn llawer pwysicach ar gyfer gwahanol agweddau o’u bywydau cymdeithasol na’r llynedd, gyda mwy o blant yn gweld y rhyngrwyd a thechnoleg yn bwysig ar gyfer dod o hyd i gymunedau cefnogol (50% eleni cf. 44% yn 2023), cwrdd â ffrindiau da (56% cf. 50%) a chymryd rhan mewn digwyddiadau (69% cf. 63%).
- Mae rhieni yn camu i fyny eu gêm ddigidol: Dros y tair blynedd diwethaf, mae rhieni wedi dod yn fwy ymwybodol o weithgareddau ar-lein eu plant, gan gynnwys yr hyn maen nhw'n ei wneud ar-lein, y gemau maen nhw'n eu chwarae, apiau maen nhw'n ymweld â nhw, a phwy maen nhw'n rhyngweithio â nhw.
- Mae nifer cynyddol o rieni bellach yn ystyried eu hunain yn llymach am ddefnydd eu plant o dechnoleg ac amser ar-lein ac maent yn defnyddio offer a rheolyddion i reoli amser a dreulir ar-lein. Mae rhieni yn y grŵp economaidd-gymdeithasol uchaf yn llawer mwy tebygol o reoli ymddygiad ar-lein eu plant (23%) o gymharu â’r rheini yn y grŵp economaidd-gymdeithasol isaf (11%).
*Trwy gydol yr adroddiad rydym yn cyfeirio at blant sydd â Chynllun Addysg, Iechyd a Gofal (EHCP), sy’n cael cymorth anghenion addysgol arbennig (AAA), neu sydd â chyflwr iechyd corfforol/meddwl sy’n gofyn am gymorth proffesiynol, fel plant ‘agored i niwed’ neu ‘blant sy’n agored i niwed’. Rydym yn cydnabod bod sawl dealltwriaeth o’r term bregus, ac mae’r diffiniad hwn at ddiben yr adroddiad hwn a chymariaethau blwyddyn ar ôl blwyddyn.
Wrth ymateb i’r arolwg, dywedodd Carolyn Bunting, Cyd-Brif Swyddog Gweithredol Internet Matters:
“Mae arolwg eleni yn dangos bod ochrau negyddol bywyd ar-lein ar gynnydd – yn enwedig i blant bregus. Mae’n galonogol bod rhieni’n gweithredu, ond mae profiadau o niwed ar-lein yn parhau i fod yn ystyfnig o uchel, gyda dwy ran o dair o’r holl blant yn profi niwed ar-lein.
“Mae’n galonogol gweld bod plant yn gwneud mwy o ddefnydd o’r rhyngrwyd i fod yn greadigol, i aros yn actif ac i ddod o hyd i gymuned, ac mae rhieni a phlant yn dweud bod manteision bod ar-lein ar gyfer lles plant yn parhau i fod yn drech na’r pethau negyddol.
“Ond dylem fod yn ddychrynllyd bod y pethau negyddol hynny’n tyfu’n gyflymach, bod plant yn teimlo’n fwy yr effeithir arnynt ac yn ofidus gan y profiadau hyn, a bod rhieni’n dechrau poeni mwy bod gormod o amser ar-lein yn effeithio’n negyddol ar iechyd corfforol a meddyliol eu plentyn.
“Mae ein Mynegai yn dangos bod llawer iawn o ffordd i fynd eto hyd nes y daw Prydain y lle mwyaf diogel yn y byd i blant fod ar-lein.
“Mae’r Ddeddf Diogelwch Ar-lein yn gam pwysig ymlaen i’w groesawu, ac ni all y ddeddfwriaeth newydd ddod i rym yn ddigon buan. Mae’n rhaid i Ofcom yn awr arfer ei bwerau’n llawn a blaenoriaethu diogelwch plant fel y gallant fanteisio ar fanteision bod ar-lein heb gael niwed.”
Dywedodd y Gweinidog Diogelwch Ar-lein, y Farwnes Jones:
“Mae’r rhyngrwyd yn cynnig cyfleoedd gwych i blant ond fel mae’r adroddiad hwn yn dangos mae gormod yn dal i wynebu niwed ar-lein. Wrth i'r Ddeddf Diogelwch Ar-lein ddod i rym dros y misoedd nesaf bydd yn rhaid i gwmnïau technoleg wneud mwy i amddiffyn pobl ifanc rhag cynnwys anghyfreithlon a niweidiol.
“Gan adeiladu ar hyn rydym hefyd yn cryfhau ymchwil i effeithiau amser sgrin ar iechyd meddwl plant, a byddwn yn parhau i weithio gydag Ofcom, sefydliadau fel Internet Matters, a theuluoedd i wneud y byd ar-lein yn fwy diogel i’r genhedlaeth nesaf.”
