Canllawiau diogelwch ar-lein yn ôl i'r ysgol

Er y gallai manylion a geiriad newid, mae canllawiau cyffredinol yn esbonio:

• Mae pob plentyn yn haeddu a amgylchedd diogel y gallant ddysgu ynddo, mae hyn yn cynnwys all-lein ac ar-lein.
• Holl staff yr ysgol â rôl i’w chwarae mewn diogelu plant. Os oes gan unrhyw aelod o staff bryder am blentyn fe ddylen nhw wneud hynny gweithredu arno ar unwaith.
• Dylai fod gan bob ysgol a aelod staff dynodedig sy'n gyfrifol am ddiogelu (a elwir yn Arweinydd Diogelu Dynodedig yn Lloegr, Arweinydd Amddiffyn Plant Dynodedig yn yr Alban, Person Diogelu Dynodedig yng Nghymru neu Swyddog Diogelu Dynodedig yng Ngogledd Iwerddon). Cânt eu penodi o'r uwch dîm arwain a phwy fydd yn cymryd cyfrifoldeb arweiniol am ddiogelu ac amddiffyn plant (gan gynnwys diogelwch ar-lein).
• Bydd yr aelod hwn o staff yn aml yn pwynt cyswllt gorau i rieni sydd â phryderon am ddiogelwch ar-lein eu plentyn yn yr ysgol.

Rhaid i bob ysgol ystyried y canllawiau statudol- Cadw Plant yn Ddiogel mewn Addysg (KCSIE). Ymhlith pethau eraill dywed KCSIE:

• Mae ymagwedd effeithiol at ddiogelwch ar-lein yn grymuso ysgol i amddiffyn ac addysgu cymuned yr ysgol gyfan yn eu defnydd o dechnoleg ac yn sefydlu mecanweithiau i adnabod, ymyrryd ac uwchgyfeirio unrhyw ddigwyddiad lle bo’n briodol.
• A dull ysgol gyfan o ddiogelwch ar-lein bydd yn cynnwys polisi clir ar ddefnyddio technoleg symudol yn yr ysgol. Mae sut olwg sydd ar y polisi hwnnw yn fater i ysgolion unigol. Os yw rhieni'n ansicr dylent siarad â'r ysgol.
• Dylai fod gan bob ysgol polisi amddiffyn plant effeithiol. Dylai fod yn hygyrch i rieni gan y dylid ei gyhoeddi ar wefan ysgolion neu ar gael mewn ffyrdd eraill os oes angen.
• Dylai holl staff yr ysgol gael hyfforddiant diogelu ac amddiffyn plant (gan gynnwys diogelwch ar-lein) adeg eu sefydlu. Dylai'r hyfforddiant gael ei ddiweddaru'n rheolaidd.
  • Dylai'r ysgol sicrhau hidlwyr a systemau monitro priodol ar waith i amddiffyn plant rhag cyrchu deunydd niweidiol ar-lein ac amhriodol tra ar systemau TG yr ysgol.
  • Canolfan Rhyngrwyd Ddiogelach y DU yn darparu arweiniad ar sut olwg fyddai ar “briodol”.

Dylai ysgolion ddysgu plant am ddiogelu, gan gynnwys diogelwch ar-lein. Dylid ystyried hyn fel rhan o ddarparu cwricwlwm eang a chytbwys a bydd llawer o ysgolion yn ei ddefnyddio PSHE. Mae Cymdeithas PSHE darparu arweiniad i ysgolion ar ddatblygu eu cwricwlwm PSHE.

Ymdrinnir hefyd â diogelwch ar-lein ym mhob cyfnod allweddol yn y cwricwlwm cenedlaethol ar gyfer cyfrifiadura. Mae'n orfodol mewn ysgolion a gynhelir a gellir ei ddefnyddio fel meincnod gan academïau ac ysgolion rhydd. Addysgir disgyblion sut i gadw gwybodaeth bersonol yn breifat, sut i ddefnyddio technoleg yn ddiogel ac yn barchus, a ble i fynd am gymorth a chefnogaeth pan fydd ganddynt bryderon am gynnwys neu gyswllt ar y rhyngrwyd neu dechnolegau ar-lein eraill.

Yn olaf, mae angen addysgu Addysg Perthynas, Rhyw ac Iechyd (RSHE) mewn ysgolion. Mae'r cwricwlwm yn cwmpasu perthnasoedd ac ymddygiad mewn mannau ar-lein ac all-lein.

Yr Alban Cwricwlwm Rhagoriaeth yn amlinellu sut y gall staff ofalu am iechyd a lles disgyblion ar draws y cwricwlwm. Mae'n nodi bod:

• “Mae dysgu trwy iechyd a lles yn hybu hyder, meddwl annibynnol ac agweddau a thueddiadau cadarnhaol. Oherwydd hyn, cyfrifoldeb pob athro yw cyfrannu at ddysgu a datblygiad yn y maes hwn.”
• Dylai plant a phobl ifanc deimlo'n ddiogel ac yn hapus wrth iddynt ddysgu. Dylent deimlo eu bod yn cael eu clywed a’u parchu ar draws y cwricwlwm, p’un a ydynt yn yr ystafell ddosbarth, ar yr iard chwarae neu yng nghymuned ehangach yr ysgol.

Mae’n ymdrin â pherthnasoedd, lles corfforol, lles cymdeithasol a helpu plant i reoli eu hiechyd meddwl a’u lles.

Yn y cwricwlwm Technolegau, rhaid i athrawon hefyd gwmpasu Llythrennedd Digidol, sy'n cynnwys:

• defnyddio cynhyrchion digidol yn briodol
• rheoli gwybodaeth yn gyfrifol
• cydnerthedd seiber a diogelwch ar y rhyngrwyd.

Mae Cymru yn darparu canllawiau diogelwch ar-lein i ysgolion drwy eu Cadw Dysgwyr yn Ddiogel arweiniad. Mae'n nodi bod:

• Mae gwella gwytnwch digidol plant yn hanfodol mewn addysg.
• Mae Hwb gan Lywodraeth Cymru yn gyfres o adnoddau dwyieithog i helpu i gefnogi plant, rhieni, athrawon ac eraill mewn Addysg. Mae’n cynnwys adnoddau i addysgu diogelwch ar-lein, seiber-gydnerthedd a diogelu data.
• Gall ysgolion ddefnyddio 360 degree safe Cymru asesu eu polisïau a’u harferion diogelwch ar-lein.
• Mae arweiniad arbennig ar gyfer ffrydio byw neu wersi ar-lein.
• Mae yna safonau hidlo gwe y dylai ysgolion eu dilyn i gadw plant yn ddiogel.

Mae’r ddogfen hefyd yn cynnwys canllawiau ychwanegol i ysgolion ar rannu delweddau noethlymun/lled-nude a heriau neu ffug ar-lein niweidiol. Yn ogystal, mae'r ddogfen yn cyfeirio at adnoddau a chanllawiau pellach i lywodraethwyr ysgol.

Mae cwricwlwm cenedlaethol Cymru hefyd yn ymdrin â diogelwch ar-lein trwy ganlyniadau ABCh ac ACRh, yn enwedig y rhai sy'n ymwneud â pherthnasoedd a lles.

Awdurdod Addysg Gogledd Iwerddon adnoddau cyfeirio i gefnogi gyda diogelwch ar-lein mewn ysgolion neu gartref. Mae’n annog y defnydd o dechnoleg ddigidol ar draws meysydd pwnc i wella dealltwriaeth plant o dechnoleg at wahanol ddibenion. Mae’r canllawiau hefyd yn amlinellu pwysigrwydd rhoi’r cyfle i blant “ddeall sut i gadw’n ddiogel ac arddangos ymddygiad derbyniol ar-lein.”

Yn ogystal, mae'r CCEA Gogledd Iwerddon yn darparu canllawiau ar eDdiogelwch, gan gynnwys gwella llythrennedd digidol ar draws meysydd y cwricwlwm. Maent yn cynnwys arweiniad penodol ar sut i wneud hyn TGCh.